توصیه به مدیران عاملی که به دلایل مختلف استاندارد ایزو 9001 را در سازمان خود صوری اجرا کردند تا گواهینامه آن را دریافت کنند. اکنون که فرصت دارید بجای این کیک ایزو 9001 از مزایای واقعی آن بهره ببرید. البته دلایل مختلفی می تواند وجود داشته باشد که سازمان ها به دنبال پیاده سازی صوری ایزو 9001 برای دریافت گواهینامه باشند. برخی از رایج ترین این دلایل عبارتند از:

  • فشار رقبا: در برخی از صنایع، داشتن گواهینامه ایزو 9001 به عنوان یک پیش نیاز برای عقد قرارداد یا انجام معاملات با سایر شرکت ها در نظر گرفته می شود. در این شرایط، سازمان ها ممکن است احساس کنند که برای حفظ رقابت پذیری خود، بدون توجه به تعهد واقعی به اصول استاندارد، باید گواهینامه را دریافت کنند.
  • ناآگاهی از مزایای واقعی: برخی از مدیران ممکن است از مزایای واقعی پیاده سازی سیستم مدیریت کیفیت ایزو 9001 آگاه نباشند و صرفاً دریافت گواهینامه را به عنوان یک علامت گذاری یا دستاورد تشریفاتی ببینند.
  • کمبود منابع: پیاده سازی و حفظ یک سیستم مدیریت کیفیت ایزو 9001 می تواند نیازمند صرف زمان، منابع و هزینه قابل توجهی باشد. سازمان هایی که با محدودیت منابع روبرو هستند ممکن است به دنبال میانبرهایی برای دریافت گواهینامه بدون سرمایه گذاری لازم در تغییرات واقعی در فرآیندهای خود باشند.
  • ترس از تغییر: پیاده سازی ایزو 9001 می تواند به معنای تغییر در رویه های کاری و فرهنگ سازمانی باشد. برخی از افراد ممکن است از این تغییرات مقاومت کرده و به دنبال راه هایی برای دور زدن الزامات استاندارد بدون ایجاد تغییرات واقعی باشند.
  • فقدان تعهد مدیریت ارشد: تعهد و حمایت مدیریت ارشد برای پیاده سازی موفق ایزو 9001 ضروری است. اگر مدیران ارشد به این استاندارد متعهد نباشند، ممکن است سایر کارکنان نیز انگیزه لازم برای اجرای صحیح آن را نداشته باشند.

پیاده سازی صوری ایزو 9001 نه تنها فواید این استاندارد را برای سازمان به ارمغان نمی آورد، بلکه می تواند پیامدهای منفی نیز داشته باشد، از جمله:

  • ایجاد بی اعتمادی به مشتریان: اگر مشتریان متوجه شوند که یک سازمان صرفاً برای به دست آوردن گواهینامه ایزو 9001 و نه برای بهبود واقعی کیفیت محصولات یا خدمات خود تلاش کرده است، می تواند اعتماد خود را به آن سازمان از دست بدهند.
  • هدر رفتن منابع: زمانی که یک سیستم مدیریت کیفیت به طور موثر اجرا نشود، منابعی که برای پیاده سازی و حفظ آن صرف شده است، به هدر می رود.
  • ایجاد فرهنگ عدم انطباق: اگر کارکنان مشاهده کنند که مدیریت ارشد به الزامات استاندارد ایزو 9001 پایبند نیست، ممکن است خود نیز به دنبال راه هایی برای دور زدن قوانین باشند، که می تواند به ایجاد فرهنگ عدم انطباق در سازمان منجر شود.

به طور کلی، پیاده سازی صوری ایزو 9001 نه تنها یک روش غیر اخلاقی است، بلکه در دراز مدت می تواند به ضرر سازمان تمام شود. سازمان هایی که به دنبال بهره مندی از مزایای واقعی این استاندارد هستند، باید به جای تمرکز صرف بر دریافت گواهینامه، بر پیاده سازی یک سیستم مدیریت کیفیت واقعی و کارآمد تمرکز کنند.

علاوه بر دلایل ذکر شده در بالا، برخی از عوامل فرهنگی نیز می توانند در تمایل سازمان ها به پیاده سازی صوری ایزو 9001 نقش داشته باشند. به عنوان مثال، در برخی از فرهنگ ها، تمرکز بر حفظ ظاهر و حفظ "آبرو" از ایجاد تغییرات واقعی که ممکن است چالش برانگیز باشد،  ارزشمندتر تلقی می شود.

در نهایت، نقش سازمان های صدور گواهینامه نیز در این زمینه حائز اهمیت است. اگر این سازمان ها در ممیزی ها و ارزیابیهای خود از معیارهای دقیق و سختگیرانه ای استفاده نکنند، ممکن است به طور ناخواسته به پیاده سازی های صوری ایزو 9001 اعتبار ببخشند.

برای جلوگیری از پیاده سازی صوری ایزو 9001،  اقدامات مختلفی می توان انجام داد. از جمله اینکه دولت‌، سازمان ملی استاندارد و دیگر سازمان‌های ذیربط می‌توانند اقداماتی به شرح زیر را در دستور کار داشته باشند:

  • ارائه مشوق‌های مالیاتی و یارانه به سازمان‌هایی که ایزو ۹۰۰۱ را به درستی پیاده‌سازی می‌کنند.
  • ایجاد پایگاه‌های داده‌ای از شرکت‌های دارای گواهینامه معتبر ایزو ۹۰۰۱ و ترویج استفاده از آنها در مناقصات و قراردادها.
  • افزایش نظارت بر عملکرد شرکت‌های گواهی‌دهنده ایزو ۹۰۰۱ و برخورد با متخلفان.

به یاد داشته باشید که پیاده‌سازی ایزو ۹۰۰۱ فقط برای دریافت گواهینامه نیست، بلکه باید به عنوان ابزاری برای بهبود مستمر فرآیندها، افزایش رضایت مشتری و ارتقای سطح کلی سازمان استفاده شود.