ممیزی داخلی یکی از روش‌های تضمین کیفیت است که در آن، فرآیندها و محصولات درون سازمان مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرند. در این روش، ممیزین داخلی سازمان، از زمان شروع تا پایان فرآیندها و مراحل تولید، کیفیت محصولات و خدمات را بررسی و ارزیابی می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که محصولات و خدمات سازمان با استانداردهای تعیین شده توسط سازمان و مشتریان همخوانی دارند.
مزایای ممیزی داخلی شامل بهبود کیفیت محصولات و خدمات، بهبود روند تولید و کاهش هزینه‌های ناشی از اشکالات در فرآیندهای تولید و خدمات است. همچنین، ممیزی داخلی می‌تواند بهبود ارتباطات داخلی سازمان را نیز به همراه داشته باشد و باعث افزایش اعتماد مشتریان به محصولات و خدمات سازمان شود.
برای انجام ممیزی داخلی، ابتدا باید استانداردها و الزامات مورد استفاده در سازمان تعیین شود. سپس، ممیزین داخلی با استفاده از این استانداردها، فرآیندها و محصولات را بررسی و ارزیابی می‌کنند. برای این منظور، روش‌های مختلفی مانند مصاحبه با کارکنان، مشاهده عملکرد و ثبت نتایج در فرم‌های خاص، استفاده می‌شود.
همچنین، برای انجام ممیزی داخلی می‌توان از روش‌های مختلفی مانند ممیزی فرآیند، ممیزی محصول، ممیزی سیستم مدیریت کیفیت و ممیزی کارایی سیستم استفاده کرد. در هر یک از این روش‌ها، کارشناسان کنترل کیفیت داخلی سازمان، عملکرد و کیفیت فرآیندها و محصولات را با استانداردهای تعیین شده توسط سازمان و مشتریان مقایسه می‌کنند و در صورت وجود عدم انطباق، پیشنهادهایی برای بهبود ارائه می‌دهند.
استانداردهایی برای ممیزی
برای ممیزی داخلی، استانداردهای مختلفی وجود دارد که می‌توان از آنها استفاده کرد. برخی از این استانداردها عبارتند از:
1. استاندارد ISO 9001: این استاندارد برای سیستم مدیریت کیفیت استفاده می‌شود و شامل مواردی مانند مدیریت فرآیندها، مدیریت منابع، مدیریت مشتریان و بهبود پایدار است.
2. استاندارد ISO 14001: این استاندارد برای سیستم مدیریت محیط زیست استفاده می‌شود و شامل مواردی مانند مدیریت پسماندها، کاهش مصرف انرژی و حفاظت از منابع طبیعی است.
3. استاندارد OHSAS 18001: این استاندارد برای مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه‌ای استفاده می‌شود و شامل مواردی مانند شناسایی و کنترل خطرات ایمنی و بهداشتی است.
4. استاندارد ISO/IEC 27001: این استاندارد برای سیستم مدیریت امنیت اطلاعات استفاده می‌شود و شامل مواردی مانند حفظ حریم خصوصی و امنیت اطلاعات است.
5. استاندارد ISO 45001: این استاندارد جایگزین استاندارد OHSAS 18001 شده است و برای مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه‌ای استفاده می‌شود.
6. استاندارد IATF 16949: این استاندارد برای صنعت خودرو سازی استفاده می‌شود و مواردی مانند مدیریت فرآیندها، مدیریت تامین کنندگان و کنترل کیفیت قطعات خودرو را شامل می‌شود.
7. استاندارد AS9100: این استاندارد برای صنعت هوا و فضا استفاده می‌شود و مواردی مانند مدیریت فرآیندها، کنترل کیفیت قطعات و محصولات هوا و فضا را شامل می‌شود.
تعیین استاندارد مناسب برای ممیزی داخلی به وابستگی به نوع فعالیت و صنعتی است که سازمان در آن فعالیت می‌کند و همچنین نیازهای مشتریان و سایر ذینفعان است.
ضرورت داشتن چک لیست ممیزی
برای انجام ممیزی داخلی، معمولاً از چک لیست‌هایی برای بررسی و ارزیابی فرآیندها و محصولات استفاده می‌شود. چک لیست‌ها به‌عنوان یک ابزار ساده و کارآمد برای بررسی کیفیت و اصلاح خطاهایی که ممکن است در فرآیندها و محصولات وجود داشته باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این چک لیست‌ها معمولاً شامل مواردی مانند:
1. شرح فرآیند: شامل گام‌هایی که باید در فرآیند انجام شود، زمان‌بندی و نحوه اجرای هر مرحله است.
2. استانداردها و مشخصات: شامل استانداردها و مشخصات مورد نیاز برای فرآیند یا محصول است.
3. فعالیت‌های کنترلی: شامل فعالیت‌های کنترلی که باید در هر مرحله از فرآیند انجام شود، مثل بررسی کیفیت و میزان تطابق با استانداردها و مشخصات.
4. مواد و تجهیزات: شامل مواد و تجهیزات مورد نیاز برای اجرای فرآیند یا تولید محصول است.
5. آزمون و ارزیابی: شامل روش‌های آزمون و ارزیابی کیفیت فرآیند و محصول است.
6. اقدامات اصلاحی: شامل اقدامات اصلاحی که باید در صورتی که مشکلی در فرآیند یا محصول وجود داشته باشد، انجام شود.
7. ثبت و نگهداری اسناد: شامل روش‌های ثبت و نگهداری اسناد و سوابق مورد نیاز برای فرآیند یا محصول است.
هدف اصلی چک لیست‌ها اطمینان حاصل کردن از تطابق فرآیندها، محصولات و سامانه ها با استانداردها و مشخصات مورد نظر است.
دیدگاه خود را بنویسید