در وبسایت مشاور مدیریت درباره مقوله استخدام مقاله های متعددی نوشته ام چرا که این موضوع یکی از فرایندهای بسیار مهم در هر سازمانی است و اگر مدیر سازمان خود شخصا به این فرایند بپردازد و به درستی آن را پیش ببرد شاید بتوان گفت مهمترین کار رهبری و مدیریتی سازمان را به انجام رسانده است.

برای بسیاری از مدیران هنگام استخدام مهارت ها و تخصص هایی که افراد متقاضی همکاری دارند اهمیت بالایی دارد و هنگام مصاحبه و یا بررسی سوابق کاری فرد به این موارد بیش از بقیه توجه می کنند! در حالی که پی بردن به شخصیت افراد در فرآیند استخدام و گزینش از سایر موارد مهم تر است، چرا که فضای کسب و کار هر سازمان بر اساس همین شخصیت های افراد سازمان رشد کرده و شکل خود را می یابد! و البته شخصیت و برند سازمان را نیز شکل می دهد.

از سوی دیگر تخصص ها و مهارتها کسب کردنی است اما شخصیت سازی به این سادگی ها میسر نیست و اگر شخصیت افرادی که استخدام می شوند با شخصیت برند سازمان همسو نباشد قطعا سازمان دچار خسارت و آسیب های فراوانی خواهد شد. بنابراین درک شخصیت افراد در فرآیند استخدام، یکی از کلیدهای موفقیت در جذب نیروی انسانی مناسب است. شناخت دقیق شخصیت متقاضیان کمک می‌کند تا فردی را انتخاب کنید که نه تنها مهارت‌های فنی لازم را دارا باشد، بلکه با فرهنگ سازمانی و تیم های کاری سازمان نیز سازگاری داشته باشد. روش‌های مختلفی برای ارزیابی شخصیت افراد وجود دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از:
مصاحبه‌های ساختار یافته و رفتاری

  • سوالات رفتاری: با طرح سوالاتی درباره تجربیات گذشته فرد در مواجهه با موقعیت‌های مختلف، می‌توان به ویژگی‌های شخصیتی او پی برد. مثلاً: "در گذشته، چه زمانی با یک مشکل پیچیده در محل کار مواجه شدید؟ چگونه آن را حل کردید؟"
  • مصاحبه‌های چندگانه: در این نوع مصاحبه، چندین مصاحبه‌کننده با فرد صحبت می‌کنند و از زوایای مختلف به ارزیابی او می‌پردازند.

تست‌های شخصیت‌شناسی

  • تست‌های روان‌سنجی: این تست‌ها با اندازه‌گیری ویژگی‌های شخصیتی مانند درون‌گرایی، برون‌گرایی، مسئولیت‌پذیری و... به شناخت بهتر افراد کمک می‌کنند. مانند تست های MBTI (مایرز بریگز)، ریون یا تست شخصیت شناسی نئو
  • تست‌های توانمندی: این تست‌ها برای ارزیابی مهارت‌های شناختی مانند هوش منطقی، حافظه و توانایی حل مسئله به کار می‌روند.

ارزیابی‌های عملی

  • تمرین‌های گروهی: با قرار دادن افراد در موقعیت‌های شبیه‌سازی شده کاری، می‌توان مهارت‌های ارتباطی، همکاری و حل مسئله آن‌ها را ارزیابی کرد. 
  • نمونه کار: بررسی نمونه کارهای افراد، به خصوص در مشاغلی که خلاقیت و نوآوری اهمیت دارد، می‌تواند به شناخت سبک کاری و شخصیت آن‌ها کمک کند.

بررسی سوابق و توصیه‌نامه‌ها

  • سوابق کاری: بررسی سوابق کاری افراد، به ویژه در مورد مسئولیت‌هایی که قبلاً بر عهده داشته‌اند، می‌تواند اطلاعات مفیدی در مورد مهارت‌ها و شخصیت آن‌ها ارائه دهد.
  • توصیه‌نامه‌ها: توصیه‌نامه‌های افراد قبلی که با متقاضی کار کرده‌اند، می‌تواند بینش خوبی درباره عملکرد و رفتار او در محیط کار ارائه دهد.

نکات مهم در ارزیابی شخصیت

  • توجه به تطابق با فرهنگ سازمانی: فردی را انتخاب کنید که ارزش‌ها و باورهای او با فرهنگ سازمانی شما همخوانی داشته باشد.
  • ارزیابی مهارت‌های نرم: علاوه بر مهارت‌های فنی، به مهارت‌های نرم مانند ارتباط موثر، کار گروهی و حل مسئله نیز توجه کنید.
  • استفاده از ابزارهای مختلف: برای ارزیابی جامع شخصیت افراد، از ترکیبی از روش‌های مختلف استفاده کنید.
  • توجه به تعصب: از تعصبات شخصی و قضاوت‌های زودهنگام خودداری کنید.
  • توجه به تنوع: به دنبال افرادی باشید که دیدگاه‌ها و تجربیات متنوعی دارند.

با استفاده از این روش‌ها و نکات، می‌توانید شخصیت افراد را به طور دقیق‌تری ارزیابی کرده و نیروی انسانی مناسبی را برای سازمان خود انتخاب کنید.

پرسش‌های کلیدی برای ارزیابی شخصیت

انتخاب پرسش‌های مناسب برای تست اولیه شخصیت، گامی مهم در شناخت بهتر افراد و سنجش تطابق آن‌ها با یک موقعیت خاص است. در ادامه، چند پرسش کلیدی که به طور معمول در این نوع تست‌ها استفاده می‌شوند، آورده شده است:

پرسش‌های مربوط به رفتار در موقعیت‌های مختلف:

  • در مواجهه با یک مشکل پیچیده، معمولاً چه رویکردی را اتخاذ می‌کنید؟ (تحلیلی، شهودی، یا ترکیبی از هر دو)
  • هنگامی که با انتقاد روبرو می‌شوید، چه واکنشی نشان می‌دهید؟ (دفاعی، پذیرا، یا تحلیل‌گر)
  • در یک تیم کاری، ترجیح می‌دهید چه نقشی را ایفا کنید؟ (رهبر، پیرو، یا تسهیل‌گر)
  • چگونه با تغییرات ناگهانی در برنامه‌های کاری کنار می‌آیید؟ (انعطاف‌پذیر، مقاوم، یا مضطرب)
  • هنگامی که تحت فشار هستید، چگونه عملکردتان را حفظ می‌کنید؟ (متمرکز، پراکنده، یا عصبی)

پرسش‌های مربوط به ارزش‌ها و انگیزه‌ها

  •  چه چیزی برای شما در یک شغل اهمیت بیشتری دارد؟ (حقوق، رشد حرفه‌ای، روابط بین‌فردی، یا تأثیرگذاری)
  • چه چیزی شما را برای موفقیت در کارتان انگیزه می‌دهد؟ (تشویق، رقابت، یادگیری، یا کمک به دیگران)
  • چه ارزش‌هایی در زندگی شخصی و حرفه‌ای شما اهمیت بیشتری دارند؟ (صداقت، تعهد، خلاقیت، یا همکاری)
  • چه چیزی شما را بیشتر از همه راضی می‌کند؟ (دستاوردهای فردی، کار گروهی، یا ایجاد تغییرات مثبت)

پرسش‌های مربوط به سبک یادگیری و کار

  • ترجیح می‌دهید اطلاعات جدید را چگونه یاد بگیرید؟ (خواندن، گوش دادن، انجام دادن، یا مشاهده کردن)
  • در محیط کار، ترجیح می‌دهید به تنهایی کار کنید یا در گروه؟
  • چه نوع محیط کاری برای شما مناسب‌تر است؟ (ساختارمند، منعطف، آرام، یا پویا)

پرسش‌های مربوط به توانایی‌های اجتماعی

  • چگونه با افراد مختلف ارتباط برقرار می‌کنید؟
  • چگونه با تعارضات در محیط کار برخورد می‌کنید؟
  • چگونه به نظرات مخالف واکنش نشان می‌دهید؟
  • یادآوری: این پرسش‌ها تنها نمونه‌هایی هستند و می‌توان آن‌ها را بر اساس نیازهای خاص هر سازمان و موقعیت شغلی تغییر داد. همچنین، استفاده از آزمون‌های روان‌سنجی استاندارد می‌تواند به ارزیابی دقیق‌تر شخصیت کمک کند.